Οδηγός ασφαλούς κολύμβησης στην Ελλάδα και τεχνικές απώθησης καρχαριών

 

Sharks In Greece

Merman Conservation Expeditions Ltd 

SoupiaGR

 

May 2025

Δυστυχώς σε μια χώρα περιτριγυρισμένη από θάλασσα, οι πληροφορίες για τους καρχαρίες που παίρνουμε σαν παιδιά από τα σχολεία μας είναι μηδαμινές.

Δεν θα αναλωθούμε όμως στα κακώς κείμενα της εκπαίδευσης στην Ελλάδα, γιατί θα πάει μακριά η βαλίτσα.

Στην Ελλάδα έχουμε πάνω από 35 είδη καρχαριών.

Άλλοι μόνιμοι κι άλλοι περιστασιακοί.

https://sharksingreece.blogspot.com/p/sharks-sightings-in-greece.html

 

Καταγράψαμε και παρατηρήσαμε καρχαρίες παντού, σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Άρα ξεκαθαρίζουμε, ότι δεν υπάρχει σημείο στην Ελλάδα που δεν έχουμε βρει καρχαρίες.

Το μόνο πρόβλημα σε αυτή τη φάση είναι ότι οι καρχαρίες κινούνται μόνιμα και έτσι δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι, ότι σίγουρα θα δούμε καρχαρίες σε κάποιο σημείο σήμερα, επειδή είδαμε και χθες.

Όπως και το αντίθετο, ίσως στο μέλλον δούμε καρχαρία σε ένα σημείο στο οποίο δεν είδαμε τόσο καιρό.

 

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Ο άνθρωπος, είναι ένα χερσαίο είδος.

Δεν είναι φτιαγμένος για μεγάλη παραμονή μέσα στο νερό.

Οι ικανότητες που έχουμε στην στεριά, όπως το να αναπνέουμε, να βλέπουμε, να τρέχουμε, να κλωτσάμε και άλλες, δεν υπάρχουν στην θάλασσα.

 

Η θάλασσα και ειδικά τα βαθιά νερά, είναι ένα μέρος ξένο προς τον άνθρωπο που μπορεί πολύ εύκολα να τον σκοτώσει.

Επομένως στην θάλασσα, αν δεν έχουμε λάβει τα μέτρα μας με τεχνικά μέσα, δεν είμαστε το κυρίαρχο είδος.

Υπάρχουν θηρευτές που στην πλειοψηφία τους αν και δεν ενδιαφέρονται για τον άνθρωπο, 

αν βρεθούμε στο λάθος σημείο, την λάθος στιγμή, μπορούν να μας τραυματίσουν, ακόμα και να μας σκοτώσουν.

Γαλάζιος καρχαρίας (Prionace glauca) Τον συναντάμε συχνά στην Ελλάδα.

 

ΠΟΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΚΟΛΥΜΒΗΤΩΝ

Ποια πρέπει να είναι όμως η συμπεριφορά μας στο νερό, για να προλάβουμε κάποια συνάντηση με έναν θηρευτή;

 

1) Δεν ξανοιγόμαστε στη θάλασσα. 

Στα ανοιχτά είναι πιο εύκολο να συναντήσουμε κάποιο μεγαλόσωμο ζώο.

Είτε καρχαρία, είτε δελφίνια κ.α

Μη ξεχνάμε ότι εκτός από καρχαρίες, έχουμε επιθέσεις σε ανθρώπους από δελφίνια, ξιφίες κ.α.

 

Οπότε, όσο πιο κοντά στην ακτή τόσο καλύτερα.

Παρόλα αυτά, αν θέλουμε οπωσδήποτε να κολυμπήσουμε στα ανοιχτά, καλύτερα να το κάνουμε με παρέα.

Μεγάλες ομάδες ανθρώπων, αποθαρρύνουν τους θηρευτές να πλησιάσουν. Μεταξύ αυτών και τους καρχαρίες.

 

2)    Αποφεύγουμε να βουτάμε στη θάλασσα όταν νυχτώσει.

Ναι, είναι πιο ρομαντικά και η αίσθηση του νερού την νύχτα είναι πιο ωραία, αλλά…

Την νύχτα η θάλασσα είναι ένα πεδίο μάχης.

Από το σούρουπο ως την αυγή αρκετά είδη θηρευτών κυνηγάνε.

Δεν χρειάζεται να μπλέξουμε μέσα σε ένα τέτοιο σκηνικό.

 

 

3)    Αν αιμορραγούμε αποφεύγουμε να βουτάμε στο νερό.

Το αίμα προσελκύει τους θηρευτές. Ειδικά τους καρχαρίες.

 

ΠΟΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΨΑΡΟΤΟΥΦΕΚΑΔΩΝ

 

1)    Ποτέ δεν κάνουμε ψαροτούφεκο μόνοι μας.

 Πάντα πρέπει να υπάρχει ένας δεύτερος δύτης μαζί μας!

Όσοι κάνετε ψαροτούφεκο γνωρίζεται ότι οι καρχαρίες είναι το μικρότερο πρόβλημα που ίσως συναντήσετε στον βυθό.

Ένας δεύτερος δύτης μπορεί να σας σώσει από πνιγμό, να βοηθήσει σε κάποια δύσκολη περίπτωση και φυσικά δύο ζευγάρια ματιών μέσα στο νερό μπορούν να δούνε περισσότερα πράγματα.

Όπως έναν καρχαρία.

 

 

2)    Αποφεύγουμε τις περιοχές που βαθαίνουν απότομα.

Είναι μέρος που μπορούν να βρεθούν μεγάλοι πελαγικοί καρχαρίες.

 

3)    Ποτέ δεν κρατάμε τα ψάρια που πιάσαμε πάνω μας.

 

Πάντα δεμένα σε σχοινί ως και 10 μέτρα μακριά μας.

Η γραμμή αίματος που αφήνουν τα χτυπημένα ψάρια προσελκύει τους καρχαρίες.

 

4)    Ακόμα κι αν έχουμε χτυπήσει κάποιο ψάρι, δεν το αφήνουμε να σπαρταράει. 

Το σκοτώνουμε όσο το δυνατόν πιο σύντομα.

Το σπαρτάρισμα των χτυπημένων ψαριών, προσελκύει τους θηρευτές.

 

Τι κάνουμε σε περίπτωση συνάντησης με 

κάποιον καρχαρία.

 

Προς τους κολυμβητές.

Ο πανικός είναι ο χειρότερος εχθρός μας.

Γιατί κινδυνεύουμε και να τον προσελκύσουμε αλλά και να πνιγούμε, αν είμαστε στα βαθιά.

Σίγουρα δεν περιμένουμε να αναγνωρίσετε το είδος μέσα στο νερό.

Έτσι θα πρέπει να συμπεριφερθείτε το ίδιο, με όλα είδη καρχαριών για να μην υπάρξει ατύχημα.

Το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι να κολυμπήσουμε αργά προς ένα ασφαλές σημείο.

Κάποια βάρκα, ή να κατευθυνθούμε αργά προς στην ακτή.

 

 Όσο κολυμπάμε, δεν πρέπει να χάνουμε τον καρχαρία από τα μάτια μας σε καμιά περίπτωση.

Γνωρίζοντας που βρίσκεται ανά πάσα στιγμή, έχουμε το πλεονέκτημα να σκεφτούμε τις επόμενες κινήσεις μας.

Αν πλησιάσει πρέπει να του δείξουμε ότι δεν είμαστε για τα δόντια του.

Δεν κολυμπάμε οριζόντια, αλλά σε όρθια στάση, αργά και προς τα πίσω.

 

Επίσης πρέπει να γνωρίζεται ότι στο 90% των περιπτώσεων οι καρχαρίες πλησιάζουν αργά, για να μας μελετήσουν.

 

Είπαμε, είναι περίεργα ζώα.

Έτσι έχετε χρόνο να σκεφτείτε και να αντιδράσετε.

Αν πλησιάσει σε απόσταση που τον φτάνουμε, απλώνουμε το δεξί χέρι μας προς το ρύγχος του (μύτη), προσπαθώντας να στρίψουμε την πορεία του στα δεξιά μας.

Αν απλώσουμε το αριστερό, τον στρίβουμε προς τα αριστερά μας.

 

Αλλαγή πορείας σε καρχαρία τίγρη!

 

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι οι ειδικοί τονίζουν ότι συχνά γίνεται παρανόηση πάνω στο κομμάτι της απώθησης καρχαρία.

 

Αν απλώσω το δεξί μου χέρι, πρέπει να του αλλάξω πορεία προς τα δεξιά μου και όχι προς τα αριστερά.

 

Αν απλώσω το αριστερό χέρι πρέπει να τον κατευθύνω στα αριστερά μου.

 

Ο λόγος είναι ότι απωθώντας τον καρχαρία στην πλευρά που είναι το χέρι μας, δημιουργείται μεγαλύτερη γωνία απώθησης και έτσι τον στέλνουμε σε μεγαλύτερη απόσταση από εμάς.

 

Σωστός τρόπος απώθησης και αλλαγής πορείας σε έναν καρχαρία τίγρη. Με το δεξί χέρι, στέλνει τον καρχαρία στα δεξιά, μεγαλώνοντας την απόσταση από το σώμα της.

 

Λάθος τρόπος απώθησης και αλλαγής πορείας σε έναν καρχαρία τίγρη. Άφησε τον καρχαρία να έρθει πολύ κοντά του, με αποτέλεσμα να πρέπει να αντιμετωπίσει τα σαγόνια του πλέον πολύ κοντά στο πρόσωπο του.

Άλλος ένας λάθος τρόπος απώθησης και αλλαγής πορείας σε έναν καρχαρία τίγρη. Ποτέ δεν τον αφήνουμε να πλησιάσει τόσο κοντά.

 

Αν συνεχίσει να επιμένει, εκεί πρέπει να παλέψουμε για την ζωή μας.

Το πιο βασικό πράγμα που πρέπει να γνωρίζουμε, είναι το τρίγωνο που θα μας σώσει τη ζωή.

 

Το συγκεκριμένο τρίγωνο δεν έχει να κάνει μόνο με ένα είδος καρχαρία, αλλά με όλα!

 

Από τον πιο μικρό, ως τον μεγαλύτερο.

 

Μιλάμε για τρίγωνο, επειδή περιέχει τα τρία βασικά σημεία που μπορούμε να χτυπήσουμε έναν καρχαρία και να τον διώξουμε.

 

 

 

1)    Μπουνιά στο ρύγχος, 2) Χτύπημα στο μάτι, 3) Άρπαγμα από τις βραγχιακές σχισμές!

 

1)    Σημείο πρώτο και το πιο εύκολο.

Χτύπημα στο ρύγχος (μύτη).

Οι καρχαρίες σε όλο το μήκος σχεδόν του ρύγχους τους, φέρουν κάτι μαύρους πόρους, οι οποίοι ονομάζονται αμπούλες του Λορεντζίνι.

Οι μαύροι πόροι σχεδόν σε ολόκληρη την κάτω επιφάνεια του ρύγχους του καρχαρία ονομάζονται Αμπούλες του Λορετζίνι!

 

Στην ουσία αυτοί οι πόροι βοηθούν τον καρχαρία να ανιχνεύει τα ηλεκτρικά σήματα των έμβιων οργανισμών.

 

Στον καρχαρία αυτή η περιοχή είναι πολύ ευαίσθητη και ένα χτύπημα εκεί θα τον αποθαρρύνει.

 

Οι πιθανότητες να επιστρέψει είναι ελάχιστες.

 

Φυσικά υπάρχουν και είδη καρχαριών που δεν αποθαρρύνονται εύκολα, αλλά δεν θα τα συναντήσουμε στην Ελλάδα.

 

2)    Χτύπημα στο μάτι του καρχαρία!

Το δεύτερο σημείο που επίσης αφορά όλα τα είδη καρχαριών, αν και πιο δύσκολο να το πετύχεις, είναι το μάτι.

 

Τα μάτια του καρχαρία όπως και σε όλα σχεδόν τα ζώα, είναι ένα πολύ ευαίσθητο σημείο.

Ένα χτύπημα εκεί, θα αποθαρρύνει τον καρχαρία και θα φύγει.

 

3)    Άρπαγμα από τις βραγχιακές σχισμές του καρχαρία

 

Το τρίτο και πιο σημαντικό σημείο είναι οι βραγχιακές σχισμές του καρχαρία.

Χρησιμεύουν στο να προσλαμβάνουν οξυγόνο από το νερό καθώς κολυμπούν και να αποβάλλουν το διοξείδιο του άνθρακα από το αίμα τους.

 

Οι καρχαρίες μπορούν να έχουν έως και επτά βραγχιακές σχισμές, αν και τα περισσότερα είδη έχουν πέντε.

 

Αν βάλεις το χέρι σου εκεί μέσα, μπορείς ακόμα και να τον σκοτώσεις.

 

Αν συναντήσουμε καρχαρία όσο κάνουμε ψαροτούφεκο.

 

Πάνω κάτω ισχύουν τα ίδια που αναφέραμε για την απλή κολύμβηση.

Επιπλέον, αν επιτεθεί στα ψάρια που έχουμε πιάσει, του τα αφήνουμε.

 

Μια μάχη μεταξύ ανθρώπου και καρχαρία για ένα ψάρι, θα έχει πάντα νικητή τον καρχαρία.

Όσο μικρός κι αν είναι.

Δεν προσπαθούμε να χτυπήσουμε τον καρχαρία με το καμάκι του ψαροτούφεκου.

 

Το δέρμα του δεν τρυπάει εύκολα, ειδικά στην άνω πλευρά του σώματος του.

Το δέρμα του καρχαρία

 

Τα μόνα σημεία που μπορούμε να χτυπήσουμε τον καρχαρία και να του κάνουμε ζημιά είναι, μέσα στο στόμα, στο μάτι, στις βραγχιακές

σχισμές και τέλος στην κάτω πλευρά του σώματος που το δέρμα του δεν είναι τόσο σκληρό.

Ακόμα κι αν τον τρυπήσουμε όμως, αν δεν πεθάνει ακαριαία, κινδυνεύουμε να μας παρασύρει στα βαθιά και να πνιγούμε.

 

Μια άλλη πιθανότητα είναι ο χτυπημένος καρχαρίας να μας επιτεθεί.

 

Το καλύτερο λοιπόν είναι να κρατήσουμε το καμάκι στο ψαροτούφεκο και όταν πλησιάζει, απλά να τον χτυπάμε με αυτό.

 

Ρίχνουμε μόνο σαν έσχατη λύση!

 

 

Πάμε τώρα στην περίπτωση που ο καρχαρίας κολυμπάει κοντά μας σε ρηχά νερά.

 

Έχουμε πολλές τέτοιες περιπτώσεις στην Ελλάδα.

 

Σε μια τέτοια περίπτωση, βγαίνουμε από το νερό.

Δεν προσπαθούμε να πλησιάσουμε τον καρχαρία, δεν τον πιάνουμε από την ουρά, ούτε από κάποιο άλλο σημείο του.

 

Γενικότερα δεν συμπεριφερόμαστε σε κάποιον καρχαρία όπως θα κάναμε με ένα κατοικίδιο.

 

Αυτά σε ότι αφορά την δική μας συμπεριφορά σε κάποια συνάντηση.

 

Τονίζουμε ότι στην Ελλάδα, οι πιθανότητες για βρεθούμε στο νερό με κάποιον καρχαρία είναι λίγες.

 

Παρόλα αυτά, υπάρχουν!

 

Έτσι, αυτό το βίντεο έγινε, επειδή έφτασε ο καιρός να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε διαφορετικά σε σχέση με το παρελθόν.

 

Πρέπει να κάνουμε σημαία μας την πρόληψη ώστε να μην τρέχουμε όταν είναι πλέον αργά. 

 Τον οδηγό μπορείτε να τον κατεβάσετε σε μορφή PDF ΕΔΩ

Στα social media θα μας βρείτε εδώ: